آزمایشگاه تحقیقاتی محیط و ساختمان، واقع در دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران با هدف ارائه یک استراتژی کاربردی و همه جانبه در تحلیل ساختمان با بهرهگیری از متخصصین این حیطه تآسیس شد. ارائه خدمات تحقیقاتی و دانشگاهی با حمایت از پایاننامهها و ایدههای کاربردی در زمینههای مرتبط با پایداری ساختمان اعم از مباحث فنی، زیست محیطی و حتی اقتصادی با تکیه بر دانش تحلیل، مدلسازی و بهینه سازی سیستمهای انرژی از ابتدا در دستور کار آزمایشگاه قرارگرفت. همچنین به منظور آشنایی جامعه متخصصین و دانشجویان با دانش ساختمان، ضمن دعوت از افراد توانمند و صاحب نام این حیطه، اقدام به برگزاری دورههای آموزشی، سمینارها، نشستها و کنفرانسهای مختلف نموده است. در کنار این موارد، شرکت در مسابقات بینالمللی با دعوت از دانشجویان علاقهمند یکی از نکات مهمی بود که طی آن مسئولین آزمایشگاه سعی در ایجاد یک بستر مناسب در جهت ترویج طراحی پایدار دارند.
در طراحی یک ساختمان پایدار در کنار توجه به انطباق بنا با محیط زیست، یکی از اهداف مهم دستیابی به اصل آرامش انسان در محیط داخلبه این دلیل که انسان، به عنوان کاربر ساختمان، چیزی بیش از 90 درصد زندگی خود را فضای بسته سپری میکند. این فضای بسته میتواند منزل، محیط کار، مراکز خرید، مراکز آموزشی، هتلها، مراکز درمانی و ... باشد. این احساس آسایش، ناشی از توجه به عوامل محیطی، نظیر اقلیم، روشنایی، صدا، کیفیت هوای داخل و عملکرد سیستمهای ساختمانی و تجهیزات تأسیساتیست. از دیگر سو طراحی فضاهای ساختمان بر اساس میزان پوشش، میزان فعالیت، تبخیر سطحی، تشعشعی، انتقال حرارت جابهجایی و توجه به تعریق است. ولی رسیدن به مرحله طراحی پایدار با توجه به این عوامل، مستلزم اطلاع از مفاهیم تحلیل اقلیمی، دانش فیزیک ساختمان و طراحی تأسیسات است.
شکل 1 – عوامل موثر بر شرایط کیفیت محیط و همچنین آسایش حرارتی در محیط داخل
طبق سناریوی منتشر شده توسط آژآنس بین المللی انرژی پیشبینی میشود که مقدار انتشار گاز کربن دی اکسید در بخش ساختمانی تا سال 2050 حدود 8/5 گیگاتن کاهش مییابد. از این مقدار حدود 35% از آن (2 گیگاتن) مربوط به سیستمهای تهویه، سرمایش و گرمایش (HVAC) و سیستمهای آب گرم مصرفیست و مابقی آن مربوط به صرفهجویی در بخش تولید و مصرف برق است. همچنین الکتریکی کردن تجهیزات به خصوص در زمینه پمپهای حرارتی، تا حد قابل توجهی میتواند موجب کاهش مصرف انرژی شود. این درحالیست که به گفته معاون وزیر کشور، نیمی از ساختمانها و خانههای کشور به علت فرسودگی یا جانمایی نامناسب در ساخت و ساز، در معرض آسیبهای ناشی از بلایای طبیعی قرار دارند. باید اینطور بیان کرد که انجام ساخت و ساز بدون پشتوانه مهندسی و عدم نظارت نهادهای تعیین کننده و تدوین کننده (ثالث) استاندارد بر پروژها، باعث سهلانگاری مجری طرحهاست.
جدول 1 – مقایسه رشد اقتصادی سال 1396 و 1395 از نظر وضعیت بازار مسکن
|
رشد سال 1395 |
رشد سال 1396 |
کشاورزی |
2/4 |
8/3 |
نفت |
6/61 |
3 |
صنعت |
9/6 |
5 |
ساختمان و مسکن |
1/13- |
3/8- |
خدمات |
6/3 |
9/5 |
رشد اقتصادی |
5/12 |
1/4 |
و این نکته با توجه به حادثه خیز بودن کشور ایران از نظر وقوع زلزله (نظیر آنچه در کرمانشاه رخ داد و صحنه عجیب نابودی پروژههای مسکن مهر را شاهد بودیم) و همچنین سیل در فروردین سال 98 در استانهای مختلف خبری دال بر نامساعد بودن وضعیت ساخت و ساز در کشور دارد.
آزمایشگاه تحقیقاتی محیط و ساختمان با مد نظر قرار دادن استراتژی 2050 (تحت عنوان نقشه راه ساختمانهای پربازده) ترتیب عملکردی خاصی را در ارتباط با پروژههای دردست انجام، مد نظر قرار میدهد که به مراتب طی مقالات مختلف ارائه میشود.